Skip to main content
ཤེས་རིག་ལས་ཁུངས།

བསླབ་གཞིའི་རྩ་འཛིན་བཟོ་འགོད

བསླབ་གཞིའི་རྩ་འཛིན་བཟོ་འགོད་ཚོགས་ཆུང་གི་ཚོགས་མི།

གཞི་རིམ་གོང་མ་འཛིན་རིམ་དགུ་པ་དང་བཅུ་པ་གཉིས་ཀྱི་བསླབ་གཞིའི་རྩ་འཛིན་བཟོ་འགོད་ཚོགས་ཆུང་། གཞི་རིམ་གོང་མའི་བསླབ་གཞིའི་རྩ་འཛིན་གྱི་གཞི་རྩའི་ལམ་སྟོན་བཟོ་འགོད་ཚོགས་ཆུང་། ༡། ཤེས་རིག་དྲུང་འཕར་ཟུར་པ་བཀྲ་ཤིས་དོན་གྲུབ། ༢། སམ་བྷོ་ཊ་བོད་སློབ་སྤྱི་ཁྱབ་ཡིག་ཚང་གི་འགན་འཛིན་ཀརྨ་ཆུང་བདག ༣། དྷ་ས་བོད་ཁྱིམ་གྱི་སྤྱི་ཁྱབ་ཤེས་ཡོན་ངེས་སྟོན་པ་བསོད་ནམས་སྒྲོལ་དཀར། ༤། ཤེས་རིག་སྲོལ་རྒྱུན་ཚན་པའི་འགན་འཛིན་ཚེ་རིང་བསམ་གྲུབ། ༥། མེས་དབོན་གཙུག་ལག་དཔེ་སྟོན་སློབ་གྲྭའི་སློབ་སྤྱི་བསྟན་འཛིན་རྡོ་རྗེ། ༦། སིམ་ལ་གཏན་སློབ་ཀྱི་ཨང་རྩིས་སློབ་དགེ་པད་མ་རྒྱལ་མཚན། ༧། དྷ་ཤོད་བོད་ཁྱིམ་གྱི་སྤྱི་ཚན་སློབ་དགེ་པ་སངས་ཚེ་རིང་། ༨། ཤེས་རིག་དྲུང་གཞོན་བསོད་ནམས་བཟང་པོ། ༩། ཤེས་རིག་དྲུང་ལས་དཔལ་ལྡན་རྡོ་རྗེ། སྐད་ཡིག་གི་བསླབ་གཞིའི་རྩ་འཛིན་ཚོགས་ཆུང་། ༡། ཤེས་རིག་དྲུང་འཕར་ཟུར་པ་བཀྲ་ཤིས་དོན་གྲུབ། ༢། ཤེས་ལྷན་འགན་འཛིན་ཚེ་རིང་བསམ་གྲུབ། ༣། དྷ་ཤོད་བོད་ཁྱིམ་སློབ་གྲྭའི་བོད་དགེ་ལྷག་པ་དོན་གྲུབ། ༤། སྤོན་ཊ་གཏན་སློབ་ཀྱི་བོད་དགེ་སྐལ་བཟང་ཆོས་སྒྲོན། ༥། མ་སུ་རི་གཏན་སློབ་ཀྱི་བོད་དགེ་དབང་ཆེན་ནོར་བུ། ༦། མེས་དབོན་གཙུག་ལག་དཔེ་སྟོན་སློབ་གྲྭའི་བོད་དགེ་བློ་བཟང་ཚེ་རིང་། ༧། ཅོན་ཏ་ར་སམ་བྷོ་ཊ་གཏན་སློབ་ཀྱི་ཨིན་དགེ་བསོད་ནམས་དཔལ་སྐྱིད། ༨། བྷེལ་ཀོབ་གཏན་སློབ་ཀྱི་ཨིན་དགེ་སྐལ་བཟང་རབ་རྒྱས། ༩། སུ་ཇ་བོད་ཁྱིམ་སློབ་གྲྭའི་ཨིན་དགེ་རྡོ་རྗེ་སྒྲོལ་མ། ༡༠། མེས་དབོན་གཙུག་ལག་དཔེ་སྟོན་སློབ་གྲྭའི་ཨིན་དགེ་བསྟན་འཛིན་ཆོས་སྒྲོན། ༡༡། ཤེས་རིག་དྲུང་གཞོན་བསོད་ནམས་བཟང་པོ། ༡༢། ཤེས་རིག་དྲུང་ལས་དགེ་འདུན་དོན་ཡོད། ༡༣། ཤེས་རིག་དྲུང་ལས་དཔལ་ལྡན་རྡོ་རྗེ། ཚན་རྩིས་གཉིས་ཀྱི་བསླབ་གཞིའི་རྩ་འཛིན་ཚོགས་ཆུང་། ༡། ཤེས་རིག་དྲུང་འཕར་ཟུར་པ་བཀྲ་ཤིས་དོན་གྲུབ། ༢། ཤེས་ཡོན་འགན་འཛིན་རྒྱལ་མཚན། ༣། སིམ་ལ་གཏན་སློབ་ཀྱི་ཨང་རྩིས་སློབ་དགེ་པདྨ་རྒྱལ་མཚན། ༤། […]

ཟློས་གར་དང་རོལ་དབྱངས་ཀྱི་བས

ཟློས་གར་དང་རོལ་དབྱངས་ཀྱི་བསླབ་གཞི།

ཟློས་གར་ནི། གླུ་གཞས་དང༌། བྲོ་གར། རོལ་དབྱངས་སོགས་འཁྲབ་སྟོན་སྒྱུ་རྩལ་སྤྱི་ལ་གོ་ཞིང༌། གཞི་རིམ་གོང་མའི་སྐབས་སུ། རྣམ་ཐར་དང་། གཏམ་བརྗོད། གནའ་དེང་གི་འཁྲབ་གཞས་སོགས་སློབ་མའི་དྲན་ཤེས་དང་མོས་ཁམས་སོགས་ཡར་རྒྱས་གཏོང་ཐབས་སུ་དམིགས་ཏེ་ནང་དོན་བཀོད་སྒྲིག་བྱ་དགོས་པ་མ་ཟད། སློབ་ཕྲུག་བྱེ་བྲག་པའི་བག་ལ་ཉལ་བའི་ནུས་པ་ལའང་དམིགས་བསལ་བསམ་གཞིགས་ཀྱིས་སློབ་སྟོན་བྱ་དགོས། རོལ་དབྱངས་དང༌། བྲོ་གར་སོགས་གདམ་གསེས་བྱ་སྐབས་སློབ་ཕྲུག་གིས་བོད་མིའི་རིག་གཞུང་དང་འདུ་ཤེས་འཛིན་སྟངས་ལས་མ་འགལ་བ་བྱ་རྒྱུར་གཙོ་འདོན་བྱ་དགོས། ཟློས་དགེ་རྣམ་པས་ཟློས་གར་ཁྲིད་སྟོན་དང་འབྲེལ་རང་ཉིད་ཀྱི་ཆེད་ལས་ཐོག་ཉམས་ཞིབ་དང། གླུ་གཞས་དང་རོལ་མོ། ཟློས་གར་སོགས་གསར་གཏོད་བྱས་ཏེ་དམངས་ཀྱི་འཚོ་བ་ཕུན་སུམ་ཇེ་ཚོགས་སུ་གཏོང་རྒྱུར་ཤུགས་སྣོན་རྒྱག་དགོས་ཤིང། འབྲེལ་ཡོད་འཛིན་སྐྱོང་ནས་དེར་མཐུན་རྐྱེན་གང་ཐུབ་སྦྱོར་རྒྱུ། ཟློས་གར་དང་རོལ་དབྱངས་བསླབ་གཞི། ཟློས་གར་ནི་གླུ་གཞས་དང། བྲོ་གར། རོལ་དབྱངས་སོགས་འཁྲབ་སྟོན་སྒྱུ་རྩལ་ཞིག་ཡིན་པས་འཁྲབ་སྟོན་བྱས་པ་བརྒྱུད་རིག་གཞུང་གི་འདུ་ཤེས་དང། ལོ་རྒྱུས་ཀྱི་འདུ་ཤེས། མི་རིགས་ཀྱི་འདུ་ཤེས། རོལ་རྩེད་ཀྱི་འདུ་ཤེས་བཅས་མིའི་ཤེས་རྒྱུད་དུ་བག་ཆགས་ངེས་ཅན་ཞིག་ཐེབས་འཇུག་གི་ཡོད་ལ། ཟློས་གར་དེ་ཉིད་སྔོན་བྱུང་གཏམ་རྒྱུད་དང་། ལོ་རྒྱུས། ལྷ་སྒྲུང་སོགས་ལད་ཟློས་ཀྱི་གར་བྱེད་པ་ཙམ་མ་ཡིན་པར་སྔོན་སྲོལ་རྒྱུན་འཛིན་དང་དུས་ནས་དུས་སུ་གསར་གཏོད་བྱས་ཏེ་དམངས་ཀྱི་འཚོ་བ་ཕུན་སུམ་ཇེ་ཚོགས་སུ་གཏོང་དགོས། རྒྱུན་འཛིན་དང་གསར་གཏོད་གཉིས་ཀྱི་འབྲེལ་བའི་སྐོར་ལ་འགྲེལ་ཚུལ་མི་འདྲ་བ་ཡོད་ཀྱང་འདིར་རྒྱུན་འཛིན་ནི་འཁྲབ་ཆས་དང། རོལ་དབྱངས། འཁྲབ་ཚུལ། འཁྲབ་སྟངས་བཅས་སྔར་སྲོལ་ཇི་མ་ཇི་བཞིན་དུ་འཁྲབ་ཁྲིད་བྱེད་དགོས་ཤིང། གསར་གཏོད་ནི་དུས་རབས་ཀྱི་དགོས་མཁོ་དང་། སློབ་ཕྲུག་གི་མོས་འདུན། སྤྱི་ཚོགས་ཀྱི་རོལ་རྩེད་དགའ་ཞེན་ལ་ལྟོས་ནས་སྔར་མེད་གསར་གཏོད་བྱེད་པར་གོ་བ་ཡིན། སྐབས་བབས་འདིའི་ཟློས་གར་བསླབ་གཞིའི་ནང་། བོད་ཀྱི་སྲོལ་རྒྱུན་ནང་མ་སྟོད་གཞས་དང། གླུ་གར། བྲོ་གར། གཏམ་རྒྱུད། རྣམ་ཐར། ལྷ་མོའི་འཁྲབ་གཞུང་བཅས་སྲོལ་རྒྱུན་གྱི་སྐོར་དང། བོད་ཕྱི་ནང་གི་སྤྱི་ཚོགས་དང། ཆབ་སྲིད། བོད་དོན་འཐབ་རྩོད། ཤེས་ཡོན་སོགས་ཀྱིས་མཚོན་པའི་དགོད་བྲོའི་གཏམ་གླེང། གཏམ་བརྗོད་འཁྲབ་སྟོན། དེང་དུས་ཀྱི་གླུ་གར། རོལ་རྩེད་འཁྲབ་སྟོན་གཞན་བཅས་གསར་གཏོད་ཀྱིས་འཁྲབ་ཁྲིད་བྱེད་དགོས། ཟློས་གར་བསླབ་གཞི་འདི་དག་ཁྲིད་སྟོན་ཆེད་གཟའ་འཁོར་རེར་དངོས་གཞིའི་ཚོགས་ཐུན་གཉིས་ལས་མ་ཉུང་བ་དང། སྔ་དགོང་དང་དུས་ཆེན་སོགས་སུ་སྦྱོང་བརྡར་དང་འཁྲབ་སྟོན་གྱི་གོ་སྐབས་གང་མང་བསྐྲུན་དགོས། ཟློས་གར་བསླབ་གཞིའི་དམིགས་ཚད་ནི། བོད་ཀྱི་སྲོལ་རྒྱུན་གྱི་གཞས་སྣ་འཁྲབ་སྟོན་སོགས་ལ་རྒྱུས་མངའ་དང་གོ་རྟོགས་ཡོང་བར་བྱས་ཏེ་བོད་མིའི་རིག་གཞུང་ལ་དང་ཞེན་སླེབས་འཇུག་རྒྱུ། བོད་མིའི་རོལ་ཆ་ཁག་བྱང་ཆ་ལྡན་པའི་ངང་དཀྲོལ་ཤེས་པ། བོད་ཀྱི་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པའི་རོལ་རྩེད་ཀྱི་གླུ་གཞས་དང། གཏམ་གླེང་། གཏམ་བརྗོད་སོགས་ལ་དགའ་མོས་དང་། འཁྲབ་སྟོན་བྱེད་པར་སྤྲོ་བ་ལྡན་པར་བྱ༌དགོས། […]

ལུས་སྦྱོང་དང་འཕྲོད་བསྟེན་བས

ལུས་སྦྱོང་དང་འཕྲོད་བསྟེན་བསླབ་གཞི།

འཕྲོད་བསྟེན་དང་ལུས་སྦྱོང་གི་བསླབ་གཞི་ནི་སློབ་ཕྲུག་དང་སྤྱི་ཚོགས་ཁྱོན་ཡོངས་དང་འབྲེལ་བ་ཞིག་ཡིན། འདིའི་ནང་གཟུགས་པོའི་འཕྲོད་བསྟེན་ལས་གཞན་སློབ་ཕྲུག་གི་སེམས་ཁམས་དང་། ཡིད་འགྱུར་ཚོར་བ་ (Emotion) ཡང་ཚུད་ཡོད། འཛམ་གླིང་འཕྲོད་བསྟེན་མཐུན་ཚོགས་ (WHO) ཀྱིས་འཕྲོད་བསྟེན་ནི་རིམས་ནད་དང་ནད་མནར་མེད་པ་གཅིག་པུ་མིན་པར་མིའི་ལུས་ཁམས་དང་། སེམས་ཁམས། སྤྱི་ཚོགས་འཕྲོད་བསྟེན་ཀྱི་གནས་བབ་བཅས་ཡིན་པར་འགྲེལ་བརྗོད་བྱེད་པ་རེད། འཕྲོད་བསྟེན་དང་ལུས་སྦྱོང་བསླབ་གཞིའི་དམིགས་ཡུལ་ནི། སློབ་ཕྲུག་ཚོས་རང་ཉིད་ཀྱི་ལུས་སེམས་བདེ་ཐང་ཡོང་བར་བྱས་པ་བརྒྱུད། འགྲོ་བ་མིའི་རིགས་ཡོངས་ཀྱི་ཤེས་ཡོན་ཞིག་ཏུ་འགྱུར་བར་བྱེད་དགོས། ཕྱོགས་དེའི་ཐད་ནས་བལྟས་ན། བདེ་ཐང་གི་འཚོ་བ་སྐྱེལ་སྟངས་ནི་ལུས་རྩལ་སློབ་སྦྱོང་གི་རྨང་གཞི་ཡིན་པར་བཤད་མ་དགོས། སློབ་གྲྭའི་སྐབས་སུ་མཛེས་དཔྱོད་ཀྱི་རིན་ཐང་གོང་སྤེལ་བྱེད་པའི་བསམ་སྤྱོད་གང་ཞིག་ཡིན་ཡང་ལུས་པོའི་འཕྲོད་བསྟེན་ལ་བརྩི་མཐོང་བྱེད་རྒྱུ་ཚུད་དགོས་ཏེ། ལུས་པོར་དབང་འབྱོར་བ་དང། དེ་སྟོབས་དང་ལྡན་ཞིང་ཁྱད་ཆོས་ལྡན་པ་ཞིག་ཡོང་བ། དེའི་སྐོར་གྱི་ཤེས་བྱ་ཐོབ་པར་བྱས་ཏེ་གོ་རིམ་ལྡན་པའི་སྦྱོང་བརྡར་བྱེད་པ་བཅས་ཡིན། ལུས་སྦྱོང་ནི་སློབ་ཕྲུག་གི་ལུས་སེམས་བདེ་ཐང་དང། གཟུགས་སྟོབས་རྒྱས་ཤིང་མྱུར་རྩལ་ལྡན་པ། དགོས་ངེས་དང་ཐབས་ཇུས་ལྡན་པའི་རྩལ་སྦྱོང་། ཤ་གནད་དང་དབང་རྩའི་ནུས་པ་གོང་སྤེལ། གཟུགས་པོའི་མཛེས་ཉམས་དར་ཞིང་རྒྱས་པ། སེམས་ཤུགས་བསྐྱེད་པ། གཙང་སྦྲ་ལྡན་ཞིང་ཟས་སྤྱོད་འཕྲོད་བསྟེན་དང་མཐུན་པར་བྱེད་པའི་གོམས་གཤིས་འཇགས་པར་བྱེད་པ་བཅས་ཡིན་པར་བརྟེན་བསླབ་གཞིའི་རྩ་འཛིན་ནང་གོ་རིམ་ལྡན་པའི་ངང་ཁྲིད་སྟོན་བྱེད་དགོས། གོང་གསལ་དམིགས་ཚད་རྣམས་ལེགས་གྲུབ་བྱུང་སླད། འཕྲོད་བསྟེན་དང་ལུས་སྦྱོང་གི་སློབ་ཚན་ཅི་འདྲ་ཞིག་ཡིན་རུང་སློབ་ཕྲུག་ཚོར་སྤྲོ་སྣང་དང་བདེ་ཐང་བསྐྲུན་པ། ལུས་སེམས་ཀྱི་ནུས་རྩལ་གོང་སྤེལ། འཕྲོད་བསྟེན་གྱི་གོ་རྟོགས་ཡར་རྒྱས། རང་དང་རང་ཉིད་ཀྱི་ཁོར་ཡུག་སྲུང་སྐྱོབ་དང་བདག་གཅེས་ཀྱི་ནུས་རྩལ་གསོ་སྐྱོང་བྱེད་པ་བཅས་ཀྱི་གཞི་རྩའི་ཁ་ཕྱོགས་དམ་འཛིན་བྱ་དགོས། འཕྲོད་བསྟེན་དང་ལུས་སྦྱོང་བསླབ་གཞི་ཁྲིད་སྟོན་ཆེད་བདུན་རེར་དངོས་གཞིའི་ཚོགས་ཐུན་ ༢ ལས་མ་ཉུང་བ་དགོས་པའི་ཁར། སྔ་དགོང་སོགས་ཀྱི་དུས་ཚོད་གང་མང་གོ་སྒྲིག་བྱ་དགོས། བསླབ་གཞིིའི་རྩ་འཛིན་གྱི་དམིགས་ཚད་ནི། སློབ་ཕྲུག་རྣམས་ལ་ལུས་སྦྱོང་དང་འཕྲོད་བསྟེན་གྱི་གོམས་གཤིས་དང་སྤྱོད་ལམ་རང་རྒྱུད་ལ་འཇགས་སུ་བཅུག་སྟེ་ཕྱོགས་ཡོངས་ཀྱི་གོ་རྟོགས་སྤེལ་བ་དང་། ཁོང་ཚོའི་འཕྲོད་བསྟེན་གྱི་གནས་སྟངས་གོང་འཕེལ་ཡོང་བར་བྱེད་པ། སློབ་ཕྲུག་གི་ལུས་དང་། སེམས། ཚོར་བ་བཅས་བདེ་ཐང་ཡོང་བར་བྱས་ཏེ། ཁོང་ཚོའི་རང་ཉིད་དང་སྤྱི་ཚོགས་ཀྱི་གནས་བབ་གོང་འཕེལ་བཏང་སྟེ། མི་ཡག་ཤོས་ཤིག་ཏུ་འགྱུར་བར་བྱེད་པ། འཕྲོད་བསྟེན་དང་ལུས་སྦྱོང་ཐོག་ཚན་རིག་དང་མཐུན་པའི་བསམ་བློའི་ལྟ་སྟངས་གོང་འཕེལ་གཏོང་བ། མི་སྒེར་དང། ཁྱིམ་ཚང། སྤྱི་ཚོགས་ཐོག་གི་འཕྲོད་བསྟེན་གྱི་དཀའ་ངལ་ངོས་འཛིན་དང་། འབྲེལ་ཡོད་ཀྱི་ཚན་རིག་གི་ཤེས་བྱ་དང་གནས་ཚུལ་ཐོབ་པར་བྱས་ཏེ་དེ་དག་སྔོན་འགོག་དང་སྟངས་འཛིན་གྱིས་བདེ་ཐང་ཡོང་བར་བྱེད་པ། མི་སྒེར་རམ་ཚོགས་སྡེ་གཞན་དང་མཉམ་འབྲེལ་གྱིས་རང་ཉིད་དང་། ཁྱིམ་ཚང། མཐའ་འཁོར་བཅས་ཀྱི་མི་མང་གི་བདེ་ཐང་སྲུང་སྐྱོབ་དང་གོང་འཕེལ་གཏོང་བ་དང་། སྤྱི་ཚོགས་ཀྱི་དགོས་ངེས་བྱེད་ཐབས་ཁག་བསྔོགས་འདོན་གྱིས་ཐོབ་པར་བྱེད་དགོས། ཁྱིམ་ཚང་དང་སྤྱི་ཚོགས་ནང་དུ་སྔོན་འགོག་རང་བཞིན་དང་གོང་སྤེལ་རང་བཞིན་གྱི་རང་ཉིད་ལྟ་སྐྱོང་གི་སྤྱོད་ལམ་གོང་སྤེལ་གཏོང་བ། སྤྱི་ཚོགས་ནང་དུ་ HIV […]

ག༽ སྐྱེ་དངོས་རིག་པ། (BIOLOG

ག༽ སྐྱེ་དངོས་རིག་པ། (BIOLOGY)

གཞི་རིམ་གོང་མའི་སྐྱེ་དངོས་རིག་པའི་བསླབ་གཞིའི་ནང་གསར་རྟོགས་དང། གསར་གཏོད། ཁོར་ཡུག བཟོ་གྲྭ འཕྲོད་བསྟེན། ཞིང་ལས་སོགས་མི་ཚེའི་དངོས་མྱོང་གི་དཀའ་རྙོག་རྣམས་སྐྱེ་དངོས་རིག་པར་བརྟེན་ནས་སེལ་ཐབས་བྱེད་པའི་སྐོར་མང་ཙམ་འགོད་པ་དང། བསླབ་གཞིའི་ཁུར་པོ་ཡང་དུ་བཏང་ནས་སྐྱེ་དངོས་རིག་པའི་གཞི་རྩའི་གནད་དོན་ཁག་ཤེས་པར་བྱེད་པ་དང། སྐྱེ་དངོས་རིག་པར་སྦྱོང་རྒྱུར་སྤྲོ་སྣང་སྐྱེ་ཐབས་བྱ་དགོས། སྐྱེ་དངོས་རིག་པའི་གཞི་རིམ་ལྟ་གྲུབ་ཤེས་རྟོགས་ཐུབ་པ་བྱ་རྒྱུ། སྦྱང་བྱའི་སློབ་ཚན་ཁག་རང་སྒེར་དང་སྤྱི་ཚོགས་ཀྱི་གནད་དོན་དང་འབྲེལ་ཐུབ་པ་བྱ་རྒྱུ། མི་འབོར་དང། ཁོར་ཡུག འཕེལ་རྒྱས་སོགས་ཀྱི་གནད་དོན་ཐད་རྒྱུ་མཚན་ལྡན་པའི་གོ་རྟོགས་དང་རྣམ་དཔྱོད་བསྐྲུན་རྒྱུ་དང། དེ་དག་དཀའ་ངལ་ལ་གདོང་ལེན་བྱ་ཐབས། འཛམ་གླིང་ནང་འཚོ་ཐབས་དང་འཕེལ་རྒྱས་སོགས་རྣམ་པ་མི་འདྲ་བ་སྣ་ཚོགས་ཡོད་པས། སྐྱེ་དངོས་རིག་པའི་རྣམ་བཞག་ལ་བརྟེན་ནས་སྣ་མང་གི་ཁྱད་ཆོས་ དག་ལ་གུས་བརྩི་བྱེད་པའི་གོ་རྟོགས་བསྐྱེད་ཐབས། འཛིན་རིམ་བཅུ་གཅིག་པ། སྐྱེ་དངོས་རིག་པ། སྡེ་ཚན་༡། སྐྱེ་དངོས་འཇིག་རྟེན་གྱི་སྣ་མང་རང་བཞིན། (Diversity in Living World) སྐྱེ་དངོས་ཀྱི་སྣ་མང་རང་བཞིན། (Diversity of Living Organisms) སྐྱེ་དངོས་ཀྱི་དབྱེ་བ། (Classification of the living organisms) གོ་རིམ་ལྡན་པ་དང་མིང་ཚིག་གཉིས་ཐབས་ཀྱི་བརྡ་སྦྱོར་རིག་པ། (Systematic and binomial System of nomenclature) སེམས་ཅན་གྱི་དམིགས་བསལ་ཁྱད་ཆོས། (Salient features of animal) རྩི་ཤིང་གི་དབྱེ་བ། (Classification of plant) གཉན་སྲིན། (Virus) ཤིང་འབུ། […]

ཁ༽ རྫས་འགྱུར་རིག་པ། (CHEM

ཁ༽   རྫས་འགྱུར་རིག་པ། (CHEMISTRY)

གཞི་རིམ་གོང་མ་ནི་སློབ་གྲྭའི་དུས་སྐབས་གལ་ཆེ་ཤོས་དེ་ཡིན། དུས་སྐབས་འདིར་སློབ་ཕྲུག་ཚོས་སྤྱིར་བཏང་སློབ་སྦྱོང་ནས་ཆེད་ལས་སློབ་སྦྱོང་བྱེད་པའི་དུས་རིམ་ཞིག་ཡིན་པས། གཞི་རིམ་བར་འོག་གི་ལོ་ངོ་བཅུའི་སློབ་ཁྲིད་དུས་ཡུན་ཁྲོད་སློབ་མ་རྣམས་ལ་སྨན་པ་དང། སྨན་སྦྱོར། བཟོ་སྐྲུན། འཕྲུལ་ལས་སོགས་ཀྱི་ལས་རིགས་ཐོག་ཚན་རིག་སློབ་སྦྱོང་གི་ངོ་སྤྲོད་སྤྱི་ཙམ་པ་ཞིག་ལས་གཞི་རྐང་ཚུགས་པའི་ཆེད་ལས་སློབ་སྦྱོང་སྤྲད་མེད་པས། གཞི་རིམ་གོང་མའི་འཛིན་རིམ་བཅུ་གཅིག་དང་བཅུ་གཉིས་ཀྱི་སློབ་གཞིའི་ནང་རྫས་འགྱུར་རིག་པའི་སློབ་ཚན་གཏིང་ཟབ་ཙམ་ཚུད་པར་བྱས་ནས། མཐོ་སློབ་དང་རྫས་འགྱུར་དང་འབྲེལ་བའི་ལས་རིགས་ཀྱི་གནད་དོན་གང་ལའང་གདོང་ལེན་བྱ་ཐུབ་པའི་གོ་ཆ་བསྐྲུན་དགོས། IUPAC དང་CGPM སོགས་རྒྱལ་སྤྱིའི་རྫས་འགྱུར་ལྷན་ཚོགས་ཀྱིས་གཏན་འབེབས་བྱས་པའི་རྫས་གྱི་མིང་འདོགས་ཚུལ་དང། རྫས་ཀྱི་ཆོ་ག རྫས་ཀྱི་གཅིག་འགྱུར་མཚོན་རྟགས་སོགས་ལ་གལ་འགངས་ཧ་ཅང་ཆེན་པོར་བརྩི་དགོས་པ་མ་ཟད། ཤེས་རིག་ལས་ཁུངས་ནས་གཏན་འབེབས་བྱས་པའི་<<རྫས་འགྱུར་རིག་པའི་ཐ་སྙད་འབྲི་ཀློག་རྣམ་བཞག>>ལས་ཀྱང་གལ་ཆེའི་ལེགས་ཆ་བླངས་ནས་བསླབ་གཞིའི་རྩ་འཛིན་ནང་བཀོལ་སྤྱོད་ཐུབ་པ་བྱ་དགོས། དམིགས་ཚད། གཞི་རིམ་གོང་མ་འཛིན་རིམ་བཅུ་གཅིག་བཅུ་གཉིས་ཀྱི་རྫས་འགྱུར་རིག་པའི་བསླབ་གཞིའི་དམིགས་ཚད་ནི། རྫས་འགྱུར་རིག་པའི་གཞི་རིམ་གོ་དོན་ཤེས་རྟོགས་ཐུབ་པ་བྱས་ནས། རྫས་འགྱུར་རིག་པར་སྤྲོ་སྣང་སླེབས་པ་བྱ་རྒྱུ། སློབ་ཕྲུག་རྣམས་སློབ་སྦྱོང་དང་ཆེད་ལས་ལས་རིགས་ (སྨན་སྦྱོར། བཟོ་སྐྲུན། འཕྲུལ་ལས་སོགས།) ཐོག་སློབ་གཉེར་གཏིང་ཟབ་བྱ་ཐུབ་པ་བཟོ་ཐབས། སློབ་ཕྲུག་རྣམས་གསར་དུ་ཐོན་པའི་རྫས་འགྱུར་རིག་པའི་ཁྱབ་ཁོངས་སློབ་ཚན་དང་ལས་རིགས་སོགས་ལ་གོ་རྒྱ་སྐྱེད་པར་བྱས་སྟེ། རང་གིས་སྦྱངས་པའི་སློབ་ ཚན་ཁག་འབྱུང་འགྱུར་རྫས་འགྱུར་དང་འབྲེལ་བའི་ཚན་རིག་དང་འཕྲུལ་ལས་བེད་སྤྱོད་བྱ་བར་བཀོལ་སྤྱོད་ཐུབ་པ་བྱ་རྒྱུ། འཕྲོད་བསྟེན་དང། ཟས་བཅུད། ཁོར་ཡུག མི་འབོར། གནམ་གཤིས། བཟོ་གྲྭ། ཞིང་ལས་སོགས་ཀྱི་འགྱུར་འགྲོས་ཁག་ལ་གདོང་ལེན་དང། དུས་དང་མཐུན་པའི་དགོས་མཁོ་གསར་སྣོན་བྱ་རྒྱུ། རྫས་འགྱུར་རིག་པའི་དཀའ་གནད་གསལ་བཀྲོལ། སློབ་ཕྲུག་རྣམས་བཟོ་གྲྭ་དང་འཕྲུལ་ལས་ཀྱི་བེད་སྤྱོད་ལས་རིམ་ཁག་ལ་གོ་རྒྱ་སྐྱེད་དུ་འཇུག་པ། རྫས་འགྱུར་རིག་པའི་སློབ་ཚན་རྣམས་དངོས་ཁམས་རིག་པ་དང། སྐྱེ་དངོས་རིག་པ། ས་གཤིས་རིག་པ། འཕྲུལ་ལས་རིག་པ་སོགས་ཚན་རིག་གི་སློབ་ཚན་གཞན་རྣམས་དང་འབྲེལ་ཐུབ་པ་བྱ་རྒྱུ།   འཛིན་རིམ་བཅུ་གཅིག་པ། རྫས་འགྱུར་རིག་པ། ༡། རྫས་འགྱུར་རིག་པའི་གཞི་རིམ་གོ་དོན། Some Basic Concepts of Chemistry ༢། རྡུལ་ཕྲན་ཆགས་ཚུལ། Structure of Atom […]

འཛིན་རིམ་བཅུ་གཅིག་དང་བཅུ་གཉ

འཛིན་རིམ་བཅུ་གཅིག་དང་བཅུ་གཉིས་ཀྱི་ཚན་རིག་སྡེ་ཚན་གྱི་བསླབ་གཞི།

ཀ༽ དངོས་ཁམས་རིག་པ། (PHYSICS) གཞི་རིམ་གོང་མ་ནི་སྤྱིར་བཏང་སློབ་སྦྱོང་ནས་ཆེད་ལས་སློབ་སྦྱོང་ལ་ཁ་ཕྱོགས་པའི་གནས་སྐབས་ཤིག་ཡིན་པས། དངོས་ཁམས་ཚན་རིག་གི་བསླབ་གཞིའི་ནང་དོན་གཏིང་ཟབ་ཏུ་གཏོང་བའི་ཐབས་ལམ་བཟུང་དགོས་པ་དང་ཆབས་ཅིག སློབ་མའི་ཚན་རིག་གི་གོ་རྟོགས་རྒྱ་གང་ཆེར་སྤེལ་དགོས། བསླབ་གཞི་གསར་པའི་ནང་དོན་ཐད་གཤམ་འཁོད་ཁྱད་ཆོས་རྣམས་འབུར་དུ་ཐོན་པར་གཙོ་འདོན་བྱས་ཡོད་དེ། དངོས་ཁམས་རིག་པའི་གཞི་རིམ་གོ་དོན་ཤེས་རྟོགས་ཐུབ་པ་བྱ་རྒྱུ། (Basic Conceptual understanding) དངོས་ཁམས་རིག་པའི་གཅིག་འགྱུར་ཨང་རྟགས་དང། (SI units) བརྡ་སྦྱོར་རིག་པ། (Symbols) བརྡ་སྦྱོར་རྣམ་རིག་པ། (Nomenclature) སོགས་རྒྱལ་སྤྱིའི་མཚོན་རྟགས་ལྟར་བཀོལ་སྤྱོད་ཐུབ་པ་བྱ་རྒྱུ། སློབ་ཚན་གྱི་གོ་རིམ་འབྲེལ་ཆགས་པ་དང། བསླབ་གཞིའི་ནང་དོན་རྣམས་གནས་བསྡུས་རན་ཞིང་སློབ་ཚན་ཕན་ཚུན་མཚམས་སྦྱོར་ཐུབ་པ་དགོས། བསླབ་གཞིའི་ནང་དོན་ཟློས་སྐྱོན་མི་འགྲོ་བར་གཙོ་འདོན་བྱས་ཏེ། བསླབ་གཞིའི་ཁུར་པོ་ཡང་དུ་གཏོང་དགོས། དངོས་ཁམས་རིག་པའི་དཀའ་གནད་གསེལ་བཀྲོལ་དང་། བྱ་རིམ། བཀོལ་སྤྱོད་བྱ་སྟངས་བཅས་ཀྱི་ནུས་རྩལ་གོང་མཐོར་གཏོང་རྒྱུ། དངོས་ཁམས་རིག་པའི་ཐོག་ཆེད་ལས་སློབ་སྦྱོང་རྒྱུན་འཁྱོངས་བྱ་ཆེད། གཞི་རིམ་གོང་མར་ཚན་རིག་གི་གཞི་རྟེན་ལེགས་པོ་ཞིག་འདིང་རྒྱུ་གལ་ཆེ། དངོས་ཁམས་རིག་པ་དང་འབྲེལ་བའི་བཟོ་གྲྭ་དང་འཕྲུལ་རིག་ལག་རྩལ་གྱི་བྱ་རིམ་ཁག་ལ་ཤེས་རྒྱ་བསྐྱེད་ཐབས། སློབ་མའི་རྒྱུད་དུ་ཚོད་ལྟ་དང། (Experimental) རྟོག་ཞིབ། (Observational) མྱོང་འདྲིས། (Manipulative) ཐག་གཅོད། (Decision making) (Investigatory) བཅས་བྱེད་པའི་བྱ་རིམ་གྱི་ནུས་རྩལ་གོང་མཐོར་གཏོང་རྒྱུ། དཀའ་གནད་གསེལ་བཀྲོལ་དང། གསར་གཏོད་ཀྱི་བསམ་བློ་བསྐྱེད་ཐབས། བསླབ་གཞིའི་ནང་དོན་ལ་གོ་བ་གཏིང་ཟབ་ལོན་པར་བྱས་ནས། དངོས་ཁམས་རིག་པ་དང་སློབ་ཚན་གཞན་དག་དབར་འབྲེལ་བ་གང་ཡོད་ངོས་འཛིན་དང་གཤིབ་བསྡུར་ཐུབ་པ་བྱ་རྒྱུ།   འཛིན་རིམ་བཅུ་གཅིག་པ། དངོས་ཁམས་རིག་པ། ༡། དངོས་ཁམས་ཀྱི་འཇིག་རྟེན་དང་འཇལ་ཚད།  Physical world and Measurement ༢། འགུལ་འགྲོས། […]